İnşaat literatüründe inşaat demir çapı “fi” olarak ifade edilir. Demir filizi beton üstünde kalan inşaat demirine denir. Statikte devamlılığı ve dayanıklılığı sağlamak adına demir filizleri kullanılır. Filizlere ek yapılarak kolon ya da döşeme bağlantıları yapılır. Kolon ve demir hesaplarında önemli yere sahiptir. Ancak, uygulamalarda yapılan demir filizlerinin kısa tutulması gibi önemli hatalar statik açıdan tehlike arz eder. Demir filizlerinin yükseklik miktarı göz kararı ya da isteğe göre belirlenen bir durum değildir.
Demir filizinin yerden ne kadar yüksekte olması gerektiği demir çapı yani “fi” ile doğrudan alakalıdır. Demir filizi çapın 40 katı kadar yüksekte olmalıdır.
Demir Çapları ve Metre Ağırlıkları
Çap mm kg/mt
8 mm 0,395
10 mm 0,617
12 mm 0,888
14 mm 1,208
16 mm 1,578
18 mm 1,998
20 mm 2,466
22 mm 2,984
24 mm 3,551
25 mm 3,853
26 mm 4,168
28 mm 4,834
30 mm 5,549
32 mm 6,313
36 mm 7,990
40 mm 9,865
Örnek Demir Filizi Yükseklik Hesabı
Demir filizi, çapın 40 katı yerden yüksekte bırakılır. Çapı 25 mm olan inşaat demiri için yerden bırakılması gereken yükseklik 100 cm olmalıdır. (25 x 40 = 100 cm)
Demir Filizini Sonradan Eklemek
Statik hesabın sağlığı ve yapının güvenliği açısından demir filizini sonradan eklemek çok doğru bir işlem değildir. Ancak, işçilikten kaynaklanan hata, projeden gelen eksik ya da değişiklik gibi birçok nedenden ötürü demir filizi sonradan eklenmek istenebilir. Bu durumda yapılması gereken öncelikli iş delik açma işlemidir. Uygulanacak demir çapından 2-4 mm genişlikte delik açılır. Açılan delikteki beton kırıntısı, çapak gibi istenmeyen durumlar iyice temizlenir. Daha sonra yapıştırma harcı ile uygulanmak istenen demir deliğe uygulanır. Yapıştırma harcı olarak genellikle epoxy adı verilen ürün kullanılır.